martes, febrero 22, 2011

Bangladesh vs. Nederland: kunnen wij iets leren van onze eigen ontwikkelingshulp als wij "stad" maken?

 Dahka, foto: flickr, Dizzy Atmosphere

Bangladesh, met zijn 160 miljoen inwoners en een oppervlakte van 3 keer Nederland moet ook land zien te winnen om ruimte te bieden aan al zijn inwoners. Dhaka, de hoofdstad, telt ruim 10 miljoen inwoners en blijft groeien met een half miljoen per jaar samen met de economie, die gestaag met 6 procent groeit (zonder corruptie zou het percentage zelfs nog 3 procent hoger liggen, wordt er beweert). Indrukwekkende getallen in een niet minder indrukwekkend land.

In het blad IS magazine wordt in het nummer van februari 2011 gemeld dat dankzij de Nederlandse hulp, met het project CDPS (Char and Development and Settlement Project) er ruim 100.000 hectare land werden gewonnen. Hierdoor hebben bijna 20.000 landloze families een stukje grond gekregen.
Opvallend genoeg wordt er gezegd "Maar de Nederlandse expertise wordt niet alleen ingezet voor technische zaken als het bouwen van dijken en dammen (...). Met hulp van de Nederlanders proberen wij gewone mensen hier zo te organiseren dat misdaad geen kans krijgt."

De aanpak lijkt even eenvoudig als doeltreffend: Land bewoonbaar maken, de economie op gang brengen, ontwikkelingsorganisaties aansturen, arme mensen zeggenschap geven en dan door naar het volgende gebied. Daarvoor krijgt elk te ontwikkelen stukje land o.a. een nieuwe school en een markt. Op zijn beurt zorgt BRAC (Bangladesh Rural Advancement Committee), hoe omstreden dan ook, voor basis scholen en ziekenhuizen door het hele land. De organisatie verstrekt ook microkredieten.

Uiteraard zijn de sloppenwijken die Dhaka omsingelen als bewakers van een betere toekomst, een van de grote problemen die nog opgelost moeten worden.

Het lijkt zo'n "feel good" verhaal dat je graag leest op een maandag ochtend onderweg naar kantoor. Maar waarom vind ik het zo opvallend? Vandaag in het AD verscheent het artikel "Vinex-wijk getto van de toekomst". Met als kopje "Vinex-wijken dreigen achterstandsbuurten te worden door sociale spanningen, overlast, vervuiling en criminaliteit. Als gemeenten niet snel flink investeren in veiligheid en jeugdvoorzieningen, trekken hoogopgeleiden weg en verpauperen buurten, waarschuwen deskundigen."

 Vinex-wijk, foto uit het artikel "de vinex-vader" (bestaat dat ook nog???)

Het schijnt dat Vinex-wijken niet beschikken over genoeg, of de benodigde voorzieningen (ik zou eerder zeggen over geen) om de jeugd van straat te houden. Consequentie: alle bovengenoemde problemen blijven zich opstapelen waardoor de hoogopgeleiden uit deze buurten vertrekken.
Waarnaartoe?, vraag ik me dan af, naar een nieuwe Vinex-wijk?
En als ik mijn ogen van het ene artikel naar de andere laat glijden, vraag ik me af hoe het mogelijk is dat men, aan de ene kant, land en stad helpt te ontwikkelen onder de juiste uitgangspunten maar in eigen land is de kluts kwijt. Of tenminste het lijkt zo, want het gaat niet alleen om de Vinex-wijken; nu wordt steeds gesproken over het verdichten van de stad, "urbanfarms" á la Detroit, CPO-woningen en bottom-up initiatieven. Zal het allemaal werkelijk van de grond komen om van daaruit de stedelijke kwaliteiten te kunnen versterken? Of zal het in de ether van de academische discussie blijven hangen? Zijn het allemaal loze kreten of kunnen ze gezien worden in een breder verband?

In Bangladesh moet men de beste waterkennis inzetten om te blijven innoveren en te voorkomen dat het land letterlijk "ten onder gaat"; tegelijkertijd worden er oplossingen gezocht en bedacht voor de sloppenwijken. In Nederland lijken wij het "waterprobleem" vrij redelijk onder controle te hebben maar zijn we vergeten wat een stad is en moet bieden om gettovorming te voorkomen en om te voorkomen dat "nieuwe" sloppenwijken worden gecreëerd.